23.10.2020
Na świecie życie ok. 300 mln osób z zaburzeniem rozpoznawania barw – wynika z szacunków organizacji Color Blind Aware. Pewien stopień ślepoty barw ma ok. 10 proc. Czechów i Czeszek. Problem dotyczy częściej męskiej populacji i związany jest z wieloma problemami w codziennym życiu.
Zaburzenie rozpoznawania kolorów jest wrodzone. Istnieją trzy podstawowe rodzaje daltonizmu. Najczęściej problem dotyczy rozpoznawania koloru czerwonego i zielonego. Rzadsze jest zaburzenie rozpoznawania koloru żółtego i niebieskiego. Najrzadziej spotyka się pełen daltonizm, w takiej sytuacji daltonista nie jest w stanie rozpoznać żadnych kolorów. Zmiana rozpoznawania barw może być też związana z niektórymi chorobami oczu np. z zaćmą czy uszkodzeniem nerwu wzrokowego.
Częściej dotyczy mężczyzn. Ważną rolę odgrywa dziedziczność choroby, która związana jest z chromosomem X. Mężczyźni mają tylko jeden chromosom X, kobiety dwa. Żeby zaburzenie rozpoznawania barw pojawiło się u kobiety, wada musi być zakodowana w obu chromosomach X, co dzieje się rzadko. U mężczyzn pojawi się zawsze. Statystyki pokazują, że mniej więcej jeden z 12 mężczyzn i jedna z 200 kobiet cierpi na pewien stopień daltonizmu.
Daltonizmu nie można leczyć. Pomóc mogą specjalne okulary, które filtrują pewne długości fal świetlnych. Każdy kolor ma inną długość. Okulary są w stanie podkreślić różnice między niektórymi kolorami i korygują w ten sposób wadę wzroku. To rozwiązane ma jednak swoje wady – różnice między innymi kolorami są mniej wyraźne.
Żeby wyobrazić sobie jak widzi człowiek z pełnym daltonizmem można spojrzeć na wyblakłe zdjęcie. Osobom, które nie są w stanie rozróżnić koloru żółtego i niebieskiego spoglądanie na słońce na jasnym niebie nie przynosi za dużo radości. Podobnie jak ulubione letnie zbieranie truskawek czy czereśni może być problematyczne dla osób z zaburzeniem rozpoznawania czerwonego i zielonego koloru. Nie da się jednak dokładnie opisać, jak wygląda świat daltonisty. U każdego człowieka widzenie kolorów jest bardzo subiektywną kwestią.
Na co dzień daltoniści napotykają wiele trudności. W szkole bywa dla nich problematyczna plastyka czy geografia, np. rozpoznawanie flag państw czy praca z mapą. Przy poważnym daltonizmie nie jest możliwe uzyskanie prawa jazdy, ponieważ taki kierowca nie rozpoznałby kolorów na sygnalizacji świetlnej.
Wzrok można przetestować przy pomocy tablic Ishihary. Na tablicach pojawiają się obrazki złożone z kropek, które otoczone są kropkami innego koloru.
